Budownictwo pasywne jest koncepcją projektowania budynków użytkowych i mieszkalnych, której głównym celem jest minimalizowanie zużycia energii, przede wszystkim tej wykorzystywanej do ogrzewania i chłodzenia. Podstawową zasadą, jaką podkreśla się w standardzie domu pasywnego jest uzyskanie wysokiego komfortu cieplnego przy jak najmniejszym zużyciu energii, co oznacza, że budynek ogrzewa się niemal wyłącznie dzięki energii odnawialnej oraz pasywnemu wykorzystaniu ciepła. Ten nowoczesny i ekologiczny sposób, w jaki odbywa się budowa domu pasywnego oparty jest na zastosowaniu innowacyjnych technologii i wysokiej jakości materiałów, a kluczem do sukcesu jest maksymalna izolacja termiczna, wyeliminowanie mostków cieplnych, jak również wykorzystanie naturalnych źródeł energii, takich jak światło słoneczne i ciepło wytwarzane przez samych użytkowników. Wybór odpowiednich surowców decyduje nie tylko o komforcie użytkowania domu, ale także wpływa na redukcję kosztów eksploatacyjnych i w mniejszym stopniu obciąża środowisko.

Czym charakteryzuje się dom pasywny?

Dom pasywny minimalizuje straty ciepła i pozwala maksymalnie wykorzystać odnawialne źródła energii, w oparciu o kluczowe elementy i wyznaczniki decydujące o pasywności konstrukcji. Podstawą jest tu bardzo dobra izolacja termiczna co oznacza, że ściany, dach oraz podłoga muszą mieć jak najniższy współczynnik przenikania ciepła. Niemniej istotna jest szczelność budynku zapobiegająca stratom ciepła oraz energooszczędność takich elementów, jak okna i drzwi, gdzie przeszklenia musi charakteryzować wysoka izolacyjność oraz odpowiednie usytuowanie względem stron świata. Dodatkowo takie rozmieszczenie pozwala na dom pasywny ogrzewanie pomieszczeń w sposób bierny, za pomocą energii słonecznej. Stratom energii przeciwdziała też system rekuperacji czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła.

Jakie materiały sprawdzą się przy budowie domów pasywnych?

Budując dom pasywny należy uwzględniać wszystkie powyższe zasady dotyczące minimalizowania strat energii cieplnej w budynkach, zatem z czego budować dom pasywny? Materiały wykorzystywane do pasywnej budowy muszą spełniać wymienione wcześniej założenia.

Na pierwszym miejscu warto wymienić beton komórkowy, który wykazuje niskie przewodnictwo cieplne, lekkość ze względu na niską gęstość tego materiału oraz zapewnia zdrowy mikroklimat w pomieszczeniach ze względu na swoją paroprzepuszczalność. Dodatkowo jest to materiał ekologiczny, wytwarzany głównie z naturalnych surowców – piasku, wapna i wody. Trwałym i energooszczędnym budulcem są także pustaki ceramiczne, które charakteryzują się dobrą izolacyjnością cieplną, odpornością na wilgoć oraz czynniki atmosferyczne. Dodatkowo ceramika ma zdolność do akumulacji ciepła, pomagając w utrzymaniu stabilnej temperatury w budynku.

W budownictwie pasywnym, szczególnie zaś przy wznoszeniu konstrukcji szkieletowych, materiały na dom pasywny to coraz częściej także drewno – surowiec naturalny i ekologiczny. Drewno jest bowiem naturalnym izolatorem, materiałem odnawialnym i ekologicznym, o niskim śladzie węglowym. Dodatkową zaletą budowania z drewna jest czas, ponieważ domy drewniane powstają szybciej niż murowane. A do tego jest to budulec trwały, pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia, który zapewnia wieloletnią wytrzymałość.

Ponieważ w budynkach pasywnych pierwsze miejsce pod względem ważności parametrów zajmuje izolacja termiczna, to w tym przypadku należy sięgać po dom pasywny materiały budowlane najlepszej jakości, jak styropian grafitowy wykazujący lepsze właściwości termoizolacyjne od tradycyjnego, białego styropianu, wełna mineralna zapewniająca nie tylko doskonałą izolacyjność cieplną, ale również akustyczną i ogniową oraz pianka poliuretanowa (PUR) posiadająca doskonałe parametry cieplne przy niewielkiej grubości warstwy izolującej. Szczególnie zalecana jest do izolacji dachów.

Nie tylko jednak ściany, ale również umieszczone w nich okna muszą minimalizować straty ciepła i pozwalać na maksymalne wykorzystanie energii słonecznej. Z tego względu w budownictwie pasywnym stosuje się najczęściej okna trzyszybowe z ramami, o niskim współczynniku przenikania ciepła. Warto wybrać takie produkty, w których szyby posiadają powłokę niskoemisyjną, ograniczającą straty ciepła zimą i nadmierne nagrzewanie latem. Natomiast mostki termiczne wyeliminują ramki termiczne zamiast aluminiowych.

Zatem od wyboru właściwych materiałów zależy sukces projektu, jakim jest dom pasywny. Planując wzniesienie takiego budynku trzeba więc mieć na uwadze wpływ materiałów na pasywność budynku i wybierać te pozwalające na redukcję strat ciepła, oszczędność energii, zapewnienie komfortu cieplnego przez cały rok, ale również to, czy materiały wpisują się w trendy ekologiczne, pozwalające na ograniczenie emisji dwutlenku węgla oraz zmniejszenie wpływu budynku na środowisko.